- «ريا» نقطه مقابل «اخلاص» و يكى از ابزارهاى مهّم شيطان براى گمراه ساختن انسان هاست. ريا نقطه مقابل اخلاص است، كه در آيات و روايات اسلامى از آن مذمّت شده است و آن را عاملى براى بطلان اعمال و نشانه اى از نشانه هاى منافقان و نوعى شرك به خدا معرفى كرده اند.
- رياكارى تخريب كننده فضائل اخلاقى و عاملى براى پاشيدن بذر رذائل در روح و جان انسانهاست. رياكارى اعمال را تو خالى و انسان را از پرداختن به محتوا و حقيقت عمل باز مى دارد.
- ریا را از جنبه‌های گوناگون می‌توان تقسیم کرد:
- ۱. ریا در عقیده: این قسم از جمیع اقسام ریا سخت‌تر، عاقبتش بدتر و ظلمتش بالاتر است. صاحب این ریا اگر در واقع معتقد به آن امری که ارائه می‌دهد نباشد، از جمله منافقین می‌باشد که مخلد در نار و هلاکت ابدی است و عذابش از تمامی اهل جهنم بیشتر است و اگر فردی معتقد باشد، ولی برای منزلت پیدا کردن در قلوب مردم، اظهار کند، این شخص گرچه منافق نیست ولی این ریا باعث می‌شود که نور ایمان از قلب او بیرون رفته و ظلمت کفر به جای آن وارد شود؛ زیرا این فرد گرچه در اول امر مشرک است به شرک خفی -زیرا که معارف الهیه و عقاید حقه را که باید خالص برای خدا باشد، به مردم تحویل داده و غیر را در آن شریک قرار داده و این عمل قلبی از برای خدا نبوده- ولی این ملکه خبیثه، کار انسان را منجر می‌کند به اینکه خانه قلب مختص به غیر خدا شود و کم کم ظلمت این رذیله سبب می‌شود انسان بی‌ایمان از دنیا رود. « موسوی خمینی، روح‌الله؛ پیشین، ص ۳۶-۳۷. »
- ۲. ریا در عمل: ریا در اعمال به دو گونه است:
- ۱. عبادات واجبه: این قسم از ریا بدین معنی است که فرد با وجود اینکه معتقد به مبدأ و معاد است در اصل عبادات واجبه خود ریا کند. چنین فردی گرچه در خلوت، روزه و نماز و زکات و … را ترک می‌کند اما در انظار عموم، برای جلب قلوب مردم و یا رفع تهمت از خود نماز می‌خواند، روزه می‌گیرد و امثال این‌ها. و قصدش در انجام این فرائض، اطاعت اوامر الهی و یا رسیدن به ثواب آنها نیست، بلکه تنها هدفش نشان دادن به مردم است. « نراقی؛ احمد؛ معراج السعادة، قم، انتشارات طوبای محبت،۱۳۸۵، چاپ اول، ص ۵۱۵.»
- ۲. ریا در مستحبات: این نوع ریا نیز مذموم و مهلک است، ولیکن به درجه‌ای پایین‌تر از قسم قبل. به طور مثال چنین شخصی در خلوت، نوافل شبانه روزی، نماز شب و روزه‌های مستحبی را به‌جا نمی‌آورد، اما در حضور مردم رغبت به این اوصاف داشته باشد و هدفش از انجام این اعمال آن است که در نظر مردم یک انسان مقدس جلوه کند. « نراقی؛ احمد؛ معراج السعادة، قم، انتشارات طوبای محبت،۱۳۸۵، چاپ اول، ص ۵۱۶.»
- ۳. ریا در گفتار: ریا در گفتار آنست که برای جلب توجه مردم و جای گرفتن در دل آنها هر جا که رسید، مشغول به موعظه و پند و اندرز گردد و سعی کند مردم را به یاد خدا بیندازد و مخصوصا کلماتی از پند و اندرز را حفظ کرده و به عنوان تکیه کلامش بیان می‌کند. « مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار، تهران، دراالکتب الاسلامیه ، ۱۳۹۷ه.ق، چاپ دوم، ج ۷۲، ص ۲۶۷.»
- ۴. ریا در شکل و هیئت بدنی: بدین شکل که شخص، قیافه خود را ژولیده نموده و به هنگام راه رفتن سرش را بیش از حد به زیر می‌اندازد و آهسته قدم بر می‌دارد و اثر سجده را بر پیشانی باقی می‌گذارد و یا خود را به شکل و قیافه علمای بزرگ در آورده و می‌خواهد از این طریق خود را در صنف آنان قرار دهد، در حالی که از علم و دانش بهره کافی ندارد. « مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار، تهران، دراالکتب الاسلامیه ، ۱۳۹۷ه.ق، چاپ دوم، ج۷۲، ص۲۶۷.»
- ریا در معاشرت: شخص ریاکار وسایلی را فراهم می‌کند تا علما و مقدسین به دیدن او بیایند تا مردم بگویند فلانی کسی است که بزرگان دین به دیدنش می‌آیند و گاهی شخصیت‌های دنیایی را به طرف خود می‌کشد تا نشان دهد مورد احترام همه طبقات است. « مجلسی، محمد باقر؛ بحارالانوار، تهران، دراالکتب الاسلامیه ، ۱۳۹۷ه.ق، چاپ دوم، ج۷۲، ص۲۶۸.»
آیات قرآن کریم در باب ریا
سوره کهف آیه (۱۱۰)
قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَى إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَهُكُمْ إِلَهٌ وَاحِدٌ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا ﴿۱۱۰﴾
بگو من فقط بشري هستم همچون شما (امتيازم اين است كه) به من وحي ميشود كه معبود شما تنها يكي است، پس هر كس اميد لقاي پروردگارش را دارد بايد عمل صالح انجام دهد، و كسي را در عبادت پروردگارش شريك نكند.
سوره انفال آیه (۴۷) (این آیه مسلمانان را از همسوئى با كفّار كه اعمالشان رياكارانه بوده است نهى مى كند.)
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بَطَرًا وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ ﴿۴۷﴾
و مانند کسانی مباشید که از خانه هایشان از روی مستی و غرور، و برای خودنمایی بیرون آمدند و مردم را از راه خدا بازمی داشتند [ولی سرانجام دچار شکست ذلت باری شدند]؛ و خدا به آنچه انجام می دهند، احاطه دارد. (۴۷)
سوره بقره آیه (۲۶۴)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُمْ بِالْمَنِّ وَالْأَذَى كَالَّذِي يُنْفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا لَا يَقْدِرُونَ عَلَى شَيْءٍ مِمَّا كَسَبُوا وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ ﴿۲۶۴﴾
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، صدقه هاى خود را با منّت و آزار، باطل مكنيد، مانند كسى كه مالش را براى خودنمايى به مردم، انفاق مى كند و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارد. پس مَثَل او همچون مَثَل سنگ خارايى است كه بر روى آن، خاكى (نشسته) است، و رگبارى به آن رسيده و آن (سنگ) را سخت و صاف بر جاى نهاده است. آنان (=رياكاران) نيز از آنچه به دست آورده اند، بهره اى نمى برند؛ و خداوند، گروه كافران را هدايت نمى كند. (۲۶۴)
وَمَثَلُ الَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللَّهِ وَتَثْبِيتًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصَابَهَا وَابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَهَا ضِعْفَيْنِ فَإِنْ لَمْ يُصِبْهَا وَابِلٌ فَطَلٌّ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿۲۶۵﴾
و مَثَل (صدقات) كسانى كه اموال خويش را براى طلب خشنودى خدا و استوارى روحشان انفاق مى كنند، همچون مَثَل باغى است كه بر فراز پشته اى قرار دارد (كه اگر) رگبارى بر آن برسد، دو چندان محصول برآورد، و اگر رگبارى هم بر آن نرسد، بارانِ ريزى (براى آن بس است)، و خداوند به آنچه انجام مى دهيد بيناست. (۲۶۵)
أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيلٍ وَأَعْنَابٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَهُ فِيهَا مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ وَأَصَابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيهِ نَارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ ﴿۲۶۶﴾
آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است، و براى او در آن (باغ) از هر گونه ميوه اى (فراهم) باشد، و در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، (ناگهان) گردبادى آتشين بر آن (باغ) زند و (باغ يكسر) بسوزد؟ اين گونه، خداوند آيات (خود) را براى شما روشن مى گرداند، باشد كه شما بينديشيد. (۲۶۶)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ ﴿۲۶۷﴾
اى كسانى كه ايمان آورده ايد، از چيزهاى پاكيزه اى كه به دست آورده ايد، و از آنچه براى شما از زمين برآورده ايم، انفاق كنيد، و در پى ناپاك آن نرويد كه (از آن) انفاق نماييد، در حالى كه آن را (اگر به خودتان مى دادند) جز با چشمپوشى (و بى ميلى) نسبت به آن، نمى گرفتيد، و بدانيد كه خداوند، بى نيازِ ستوده (صفات) است. (۲۶۷)
سوره نساء آیه (۱۴۲) و (۳۸)
إِنَّ الْمُنَافِقِينَ يُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا كُسَالَى يُرَاءُونَ النَّاسَ وَلَا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِيلًا ﴿۱۴۲﴾
منافقان با خدا نيرنگ مى كنند و حال آنكه او با آنان نيرنگ خواهد كرد و چون به نماز ايستند با كسالت برخيزند با مردم ريا مى كنند و خدا را جز اندكى ياد نمى كنند (۱۴۲)
وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا ﴿۳۸﴾
و كسانى كه اموالشان را براى نشاندادن به مردم انفاق مى كنند و به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند و هر كس شيطان يار او باشد چه بد همدمى است (۳۸)
وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ وَكَانَ اللَّهُ بِهِمْ عَلِيمًا ﴿۳۹﴾
و اگر به خدا و روز بازپسين ايمان مى آوردند و از آنچه خدا به آنان روزى داده انفاق میکردند چه زيانى برايشان داشت و خدا به [كار] آنان داناست (۳۹)
« إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَی الصَّلاَهِ قَامُوا کُسَالی یُرَاءُونَ النَّاسَ وَلاَ یَذْکُرُونَ اللّهَ إِلَّا قَلِیلاً».(۱۴۲)
منافقان در مقابل خدا با خدعه و نیرنگ رفتار می کنند در حالی که خداوند نقشه های آنان را نقش برآب می سازد. آن ها هنگامی که به نماز برمی خیزند از روی کسالت و بی حالی به عبادت می ایستند؛ در برابر مردم تظاهر و خودنمایی می کنند ولی در باطن کمتر به یا خدا هستند.(۱۴۲)
سوره ماعون آیات (۴-۷)
« فَوَيْلٌ لِلْمُصَلِّينَ، الَّذِینَ هُمْ عَن صَلاَتِهِمْ سَاهُونَ * الَّذِینَ هُمْ یُرَآءُونَ * وَیَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ».
وای بر نمازگزارانی که از یاد خدا غافل اند؛ آنان که در عبادت جز ریا و خودنمایی انگیزه ای ندارند.
«تعبير به «ويل» در قرآن مجيد در ۲۷ مورد آمده است و غالباً در مورد گناهان بسيار سنگين و خطرناك است. به كار بردن، اين تعبير در مورد رياكاران نيز حكايت از شدّت زشتى عمل آنها مى كند.»
احادیث و روایات
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم :
* وَ أَمَّا عَلَامَةُ الْمُرَائِی فَأَرْبَعَةٌ یحْرِصُ فِی الْعَمَلِ لِلَّهِ إِذَا کانَ عِنْدَهُ أَحَدٌ وَ یکسَلُ إِذَا کانَ وَحْدَهُ و َیحْرِصُ فِی کلِّ أَمْرِهِ عَلَی الْمَحْمَدَةِ وَ یحْسِنُ سَمْتَهُ بِجُهْدِه؛
در تنهایی کسل و بی حال است، و در انظار مردم با نشاط و فعال، و در همه کارهایش به مدح و ثنای دیگران حساس و آزمند است و تمام کوشش او بر این است که میان مردم وجهه ای زیبا و نیکو داشته باشد. «تحف العقول: چاپ بیروت، ص ۱۷.»
*إِنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَیْکُمْ الشِّرْکُ الْأَصْغَرُ، قالوا وَ مَا الشِّرْکُ الْأَصْغَرُ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ الرِّئَاءُ، یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَهِ إِذَا جَازَی الْعِبَادَ بِأَعْمَالِهِمُ: اذْهَبُوا إِلَی الَّذِینَ کُنْتُمْ تُرَاؤُنَ فِی الدُّنْیَا هَلْ تَجِدُونَ عِنْدَهُمْ ثَوَابَ أَعْمَالِکُمْ». عده الداعی: ص ۲۲۸.
*هیچ کار خیر و نیکی را از روی ریا و ظاهر سازی انجام نده. و از هیچ کار نیکی به خاطر شرم و حیا دوری مکن. بحار الانوار،ج۷۷،ص۱۶۳
*بر امتم از شرك مى ترسم. عرض كردم: آيا پس از شما مشرك مى شوند؟ فرمودند: آنان خورشيد و ماه و بت و سنگ نمىپرستند، ولى ريا مى كنند و ريا خود شرك است. مجموعه ورام، ص ۴۲۳
*ادنی الریاء شرک؛ کمترین ریا شرک به خداست.(محجه البیضاء، ج ۶ ، ص ۱۴۱)
*إنّ المُرائيَ يُنادى يَومَ القِيامَةِ : يا فاجِرُ ! يا غادِرُ ! يا مُرائي ! ضَلَّ عَمَلُكَ ، و بَطَلَ أجرُكَ ، اذهَبْ فَخُذْ أجرَكَ مِمَّن كُنتَ تَعمَلُ لَهُ .
روز قيامت به رياكار ندا مى شود : اى نابكار ! اى فريبكار ! اى رياكار ! عملت بر باد شد و مزدت از بين رفت ؛ برو و مزد خود را از همان بگير كه به خاطر او كار مى كردى . (منية المريد : ۳۱۸)
*إنّ اللّه َ لا يَقبَلُ عَملاً فيهِ مِثقالُ ذَرَّةٍ مِن رياءٍ .
خداوند عملى را كه در آن به وزن ذرّه اى ريا باشد نمى پذيرد . تنبيه الخواطر : ۱/۱۸۷
إنَّ اللّه َ تعالى حَرَّمَ الجَنَّةَ على كُلِّ مُراءٍ .
خداوند متعال بهشت را بر هر رياكارى حرام كرده است . الجامع الصغير : ۱/۲۶۳/۱۷۲۵
إنّ الجَنَّةَ تَكَلَّمَتْ و قالَت : إنّي حَرامٌ على كُلِّ بَخيلٍ و مُراءٍ .
بهشت به سخن در آمد و گفت: من بر هر بخيل و رياكارى، حرام هستم . بحار الأنوار : ۷۲/۳۰۵/۵۲
حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام
-
- ثَلَاثُ عَلَامَاتٍ لِلْمُرَائِی ینْشَطُ إِذَا رَأَی النَّاسَ وَ یکسَلُ إِذَا کانَ وَحْدَهُ و َیحِبُّ أَنْ یحْمَدَ فِی جَمِیعِ أُمُورِه؛
ریاکار سه نشانه دارد: در انظار مردم با حال و با نشاط می نماید و در تنهایی کسل و بی حال و دوست می دارد که مردم تمام کارهای او را بستایند.«اصول کافی: ج ۲ / ص ۲۹۵، حدیث ۸.»
*المرائی ظاهره جمیل و باطنه علیل؛ ریا کار ظاهر عملش زیبا و باطنش زشت و بیمار است!» (غررالحکم، ج ۱، ص ۶۰، شماره ۱۶۱۴)
كُلُّ رياءٍ شِركٌ ، إنّهُ مَن عَمِلَ للناسِ كانَ ثوابُهُ على الناسِ
هر گونه ريايى شرك است . هر كه به خاطر مردم كار كند، پاداشش به عهده مردم باشد (الكافي : ۲/۲۹۳/۳ )
*الرياءُ معَ المُنافِقِ في دارِهِ عِبادَةٌ ، و مَع المؤمنِ شِركٌ
رياكارى با آدم منافق در خانه اش عبادت است و با مؤمن، شرك . بحار الأنوار : (۷۵/۴۲۱/۷۹)
*المُرائي ظاهِرُهُ جَميلٌ و باطِنُهُ عَليلٌ
رياكار ، ظاهرش زيبا و باطنش بيمار است . (غرر الحكم : ۱۵۷۷)
*اللّهُمّ إنّي أعوذُ بكَ مِن أن تَحسُنَ في لامِعَةِ العُيونِ عَلاَنِيَتِي ، و تَقبُحَ فيما اُبطِنُ لكَ سَرِيرَتي ، مُحافِظا على رئاءِ الناسِ مِن نَفسِي بجَميعِ ما أنتَ مُطَّلِعٌ علَيهِ مِنّي ، فَاُبدِيَ لِلناسِ حُسنَ ظاهري و اُفضِيَ إليكَ بِسُوءِ عَمَلِي ، تَقَرُّبا إلى عِبادِكَ و تَباعُدا مِن مَرضاتِكَ .
خداوندا! به تو پناه مى برم از اين كه ظاهرم در نگاه مردم نيكو باشد و باطنم كه بر تو آشكار است زشت، و خود را رياكارانه نزد مردم بيارايم به چيزى كه تو بهتر از من بدان دانايى ، پس ظاهر نكويم را براى مردم آشكار دارم و بدى كردارم را نزد تو آورم و بدين سان به بندگان تو نزديك شوم و از خشنودى تو به دور مانم. (نهج البلاغة : الحكمة ۲۷۶ و في شرح نهج البلاغة : ۱۹ / ۱۶۷ / ۲۸۲ « رئاء » بدل « رثاء )
* اِعلَمُوا أنَّ يَسِيرَ الرياءِ شِركٌ .
بدانيد كه اندكى ريا هم ، شرك است . (تحف العقول : ۱۵۱ )
امام صادق علیه السلام
* کُلُّ الْبِرِّ مَقْبُولٌ إِلَّا مَا کَانَ رِئَاءً.
«تمام کارهای نیک مورد قبول خدا است جر عملی که از روی ریا باشد». تحف العقول: انتشارات بصیرتی، چاپ پنجم، ص ۲۲۳
*مَن عَمِلَ حَسَنَةً سِرّا كُتِبَت لَهُ سِرّا ، فإذا أقَرَّ بها مُحِيَتْ و كُتِبَت جَهرا ، فإذا أقَرَّ بها ثانيا مُحِيَت و كُتِبَت رياءً.
هر كه در نهان كار نيك انجام دهد ، برايش نهانى نوشته مى شود و چون آن را به زبان آورد ، آن عمل نهانى پاك مى شود و عملى آشكار نوشته مى گردد و اگر براى دومين بار به زبان آورد عمل آشكار هم پاك مى شود و برايش عمل رياكارانه مى نويسند.
*إيّاك و الرياءَ؛ فإنّهُ مَن عَمِلَ لِغَيرِ اللّه ِ وَكَلَهُ اللّه ُ إلى مَن عَمِلَ لَهُ.
از رياكارى بپرهيز ؛ زيرا هر كه براى غير خدا كارى كند ، خدا او را به همان كسى كه برايش كار كرده است وا گذارد .(الكافي: ۲/۲۹۳/۱)
کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ؛
هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.
(تفسیر نمونه، ج۲۷، ص۳۶۵)
*قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَا خَیْرُ شَرِیکٍ مَنْ أَشْرَکَ مَعِی غَیْرِی فِی عَمَلٍ عَمِلَهُ لَمْ أَقْبَلْهُ إِلَّا مَا کَانَ لِی خَالِصاً».
خدای عزّوجلّ می فرماید: من بهترین شریکم. [پس – ای بنده من! – دیگری را در عبادت من شریک مساز زیرا] هر کس در عملی که انجام می دهد دیگری را شریک سازد تمام اعمال او را نمی پذیرم جز عملی که خالص برای من باشد. « اصول کافی: ج ۲ / ص ۲۹۵، باب الرئاء، حدیث ۹؛ مستدرک الوسائل: ج ۱ / ص ۱۲.»
حضرت امام رضا علیه السلام
وَیْحَکَ یَا ابْنَ عَرَفَهَ: اعْمَلُوا لِغَیْرِ رِئَاءٍ وَ لَا سُمْعَهٍ، فَإِنَّهُ مَنْ عَمِلَ لِغَیْرِ اللَّهِ وَکَلَهُ اللَّهُ إِلَی مَا عَمِل…».
وای بر تو ای پسر عرفه! کارها را به منظور خودنمایی و شهرت انجام ندهید، زیرا هر کس که برای غیر خدا کار کند خدا او را به کاری که انجام داده وامی گذارد… «اصول کافی: ص ۲۹۴، حدیث ۵.»
سخن بزرگان
سقراط : بهترین راه زندگی شرافتمندانه این است که به همان کسی که تظاهر میکنیم تبدیل شویم.
امام خمینی(ره) در این باره می‌فرمایند: «ریا عبارت است از نشان دادن چیزی از اعمال حسنه یا خصال پسندیده و یا اعمال حقه به مردم، برای منزلت پیدا کردن در قلوب آنها و اشتهار پیدا کردن نزد آنها به خوبی و صحت و امانت و دیانت بدون قصد صحیح الهی».(موسوی خمینی، روح‌الله؛ شرح چهل حدیث، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ۱۳۸۵، ص۳۵)
آیت الله بهجب در مورد ریا می فرمایند: « ریا در عبادات است و عبادتی که ریا دارد حرام است و بعضی گفته‌اند: ریا در عبادات مبطل هم هست، در غیر عبادات ریا اشکال ندارد.ولی خود ریا می‌تواند راه چاره و علاج ریا باشد. به این صورت که با تاءمّلات صحیح ریا را بالا ببرد.
