مجالس خوب و بد

روایات

خواص مجالس ذکر مصائب امام حسین(ع):

هر کس بنشیند، در مجالسی که در آن به امر ائمه(ع) پرداخته شده و ذکر مصائب آنان است، دل او نمی‌‌میرد در آن روزی که دل‌‌ها می‌‌میرند.« بحارالانوار /۲۷۸/۴۴، امالی صدوق مجلسی ۱۷ ص۶۸ »
این گونه مجالس محبوب خدا، رسول او و ائمه(ع) است. « بحارالانوار /۲۸۲/۴۲، قرب الاسناد ص) ۱۸ »
نَفَس فرد عزادار در آن مجلس تسبیح خداوند است. « بحارالانوار /۲۷۸/۴۴، امالی صدوق ، مجلس ۱۷، ص ۶۸ »
این مجالس محل نَظَر حضرت امام حسین (ع) است، زیرا آن جناب در عرش است و از آنجا به سوی سرزمین کربلا و زوّار و گریه‌‌کنندگان خود نظاره می‌‌کنند. « بحارالانوار /۲۹۲/۴۴، کامل الزیارات باب ۳۲ص۱۰۳ »
ملائکه مقرب خداوند درآن مجلسی حاضر می‌شوند.
مجلس عزای امام حسین(ع)هر جا بر پا شود، آنجا قبه و بارگاه اوست.
معراج گریه‌ کنندگان است، زیرا که محل نزول صلوات و رحمت الهی و غفران ذنوب و … است.
این مجالس از دیگر مجالس اشرف و افضل است. « ترجمه خصائص الحسینیه ، ص ۲۵۶- مرکز مطالعات و پاسخ‌گویی به شبهات حوزه علمیه قم»

پیامبر اکرم(ص):

مجلس ها امانت هستند. «میزان الحكمه، ج ۲، ص ۷۴۵.»
« در باغهای بهشت بگردید » . عرضه داشتند : ای رسول خدا باغهای بهشت چیست ؟ فرمود : « مجالس ذِکر».« شیخ احمد بن فهد رحمه الله در کتاب عدّةالداعی»
« همانا خداوند کسی را که در مجلس اهل ذکر می‌نشیند می‌آمرزد و او را از آنچه می‌ترسد ایمن می‌دارد ، پس فرشتگان گویند : [پروردگارا] فلانی در میان آنان است و او تو را یاد نکرد ، خداوند می‌فرماید : او را به خاطر هم نشینی با آنان؛ آمرزیدم زیرا که یاد کنندگان حق چنین هستند که همنشین ایشان از جهت آنها بدبخت نگردد».« شیخ احمد بن فهد رحمه الله در کتاب عدّةالداعی»
زینت دهید مجالس خود را به ذکر فضایل علی بن ابی‌طالب‌علیه السلام که در او هفتاد خصلت از خصلت‌های پیغمبران هست. « بشاره المصطفی لشیعه المرتضی، ج ۲، ص ۶۰. »
در حدیث دیگر فرمود: با یکدیگر مذاکره کنید و ملاقات کنید و حدیث نقل کنید که حدیث جلا می‌دهد دل‌ها را، و به درستی که دل‌ها زنگ می‌گیرند چنانچه شمشیر زنگ می‌گیرد و جلای دل‌ها به حدیث است. « کافی، ج ۲، ص ۱۷۵؛ بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۳۵۲؛ وسائل الشیعهًْ، حدیث ۱۶۱۱۸ »

حضرت علي (ع) :

مجالسه اهل اللهو ينسي القران، و يحضر الشيطان؛
همنشيني با اهل لهو و گناه، موجب فراموشي قرآن و حضور شيطان مي شود. « ميزان الحکمه، ج ۸، ص ۵۳۲، حديث ۱۸۰۴۷.»
مجالس اللهو تفسد الايمان؛ مجالس لهو، ايمان را فاسد مي گرداند. «ميزان الحکمه، ج ۸، ص ۵۳۲، حديث ۱۸۰۵۳»
مَن دَخلَ مَداخِلَ السُّوءِ اتُّهِمَ.
هر كس در جاهاي ناشايست وارد شود، تهمت زده خواهد شد. « نهج البلاغه، حكمت ۳۴۱. »

امام محمد باقر(ع):

لاتجوز شهاده المتهم، و لاولد الزنا، و لا الابرص، و لاشارب الخمر، و لاالذين يجلسون مع البطالين و المغنين، و اهل المنکر في مجالس المنکر…؛
گواهي افراد زير، در دادگاه مورد قبول نمي باشد: متهم (کسي که در همان پرونده مورد گواهي، متهم باشد )؛ زنا زاده، کسي که به مرض «برص» مبتلا باشد؛ شرابخوار، کساني که با اهل باطل و آوازخوانان و اهل فسق و فجور، در مجالس گناه شرکت نمايند.« دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۵۱۲، حديث ۱۸۳۶. »
امام محمّد باقرعلیه السلام از میسر پرسیدند که، آیا شما شیعیان با یکدیگر خلوت می‌کنید و از علوم اهل بیت و فضایل ایشان آنچه می‌خواهید می‌گویید؟ گفت: بلی واللَّه. حضرت فرمود: واللَّه من دوست می‌دارم که با شما باشم در آن مجلس، که واللَّه من بوی شما را و نسیم شما را دوست می‌دارم، به درستی‌که شما بر دین خدا و ملائکه‌اید، پس یاری کنید ما را در شفاعت خود به پرهیزکاری از محرمات و سعی در طاعات.« حلیه المتقین»
در حدیث دیگر فرمود: جمع نمی‌شوند سه نفر از مؤمنان یا زیاده، مگر آن‌که از ملائکه مثل ایشان جمع می‌شوند و اگر چیزی از خدا می‌طلبند، ملائکه آمین می‌گویند و اگر پناه به خدا می‌برند از شرّی، دعا می‌کنند ملائکه که خدا آن بد را از ایشان دور گرداند و اگر حاجتی می‌طلبند، ملائکه از خدا سؤال می‌کنند که حاجت ایشان را برآورد و جمع نمی‌شوند سه یا زیاده از انکار کنندگان حق اهل بیت‌علیهم السلام مگر آن‌که ده برابر ایشان از شیاطین حاضر می‌شوند و سخنی که می‌گویند، شیاطین هم به مثل سخن ایشان سخن می‌گویند و اگر می‌خندند با ایشان می‌خندند و اگر مذمت دوستان خدا می‌کنند با ایشان رفاقت می‌کنند. پس اگر کسی از مؤمنان مبتلا شود به همنشینی از ایشان، چون شروع می‌کنند به مذمت دوستان خدا، برخیزد و شریک و همنشین شیطان نباشد که هیچ کس تاب مقاومت غضب خدا ندارد و لعنت خدا بر هیچ چیز دفع نمی‌کند و اگر نتواند برخیزد، به دل انکار کند و اندک ساعتی برخیزد و باز گردد. « حلیه المتقین»
نوشته است در توراتی که تغییر نیافته است که حضرت موسی‌علیه السلام از پروردگار خود سؤال کرد: خداوندا! مجلسی چند بر من می‌گذرد که تو را عزیزتر و جلیل‌تر می‌دانم از آن‌که تو را در آن مجلس یاد کنم؟ حق تعالی در جواب فرمود: یا موسی! نام من بردن و یاد کردن در همه حال نیکو است. « حلیه المتقین»
هرکه خواهد در قیامت ثواب کامل بیابد، در وقتی که می‌خواهد که برخیزد از مجلس بگوید: «سُبْحانَ رَبِّکَ رَبِّ الْعِزَّةِ عَمّا یَصِفُونَ وَسَلامٌ عَلَی الْمُرْسَلینَ وَالْحَمْدُ للَّهِ‌ِ رَبِّ الْعالَمین» [صافات / آیه ۱۸۲-۱۸۱[

امام صادق (ع):

حضرت امام صادق علیه السلام به فُضیل می فرمایند که : « می‌نشینید و حدیث می‌گویید ؟ فضیل عرضه داشت : آری فدایت شوم ، امام صادق علیه السلام فرمود : همانا من آن مجالس را دوست می‌دارم ، پس أمر ما را إحیا کنید ، ای فضیل؛ خداوند رحمت کند کسی که امر ما را إحیا نماید » « بحار »
هر جمعی در مجلسی حضور یابند و خداوند عز و جل را یاد نکنند و از ما یاد ننمایند آن مجلس مایه حسرت آنها در روز قیامت خواهد بود .« شیخ محمد بن یعقوب کلینی در کافی »
وسائل و غیر آن از عبّاد بن کثیر روایت گردیده که گفت به امام صادق علیه السلام عرضه داشتم : داستان‌سرایی را دیدم که در حال قصّه گفتن چنین می‌گفت : این مجلسی است که هر کس در آن بنشیند بدبخت نمی‌شود ، امام صادق علیه السلام فرمود : به هیچ وجه ، به هیچ وجه ، نشیمنگاههایشان خطا کرده ، خداوند را فرشتگانی است که گشت می‌زنند ، به غیر از کرام کاتبین – که آنچه از انسان سر می‌زند می‌نویسند – پس هرگاه بر جمعی بگذرند که محمد و آل محمد صلی الله علیه وآله وسلم را یاد می‌کنند به یکدیگر گویند : توقف کنید ، پس می‌نشینند و بهره‌مند می‌شوند ، و چون از آنان جدا گردند بیمارانشان را عیادت کنند و در مراسم مردگانشان شرکت نمایند و از غائبین آنان تفقد کنند ، پس آن مجلس است که هر کس در آن بنشیند بدبخت نمی‌شود. « حلیه المتقین»
لاینبغی للمؤمن ان یجلس مجلساً یعصی اللّه فیه ولایقدر علی تغییره؛
سزاوار نیست برای مؤمن که در مجلسی که خداوند در آن معصیت میشود و قدرت بر تغییر آن ندارد بنشیند.«وسایل الشیعه، ج ۱۱، ص‏۵۰۳»
لاتدخلوا بيوتاً الله معرض عن اهلها؛
به خانه هايي که خدا از اهل آنها اعراض دارد، داخل نشويد. « وسائل الشيعه، ج ۱۷، ص ۳۰۶، ابواب ما يکتسب به، باب ۹۹، حديث۱۲.»
حق تعالی را مَلَکی چند هست که ایشان می‌گردند در زمین، هرگاه می‌گذرند بر جماعتی که یاد محمّد و آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم می‌کنند، به یکدیگر می‌گویند: بایستید که مطلب خود را یافتیم. پس می‌نشینند و با ایشان شریک می‌شوند در آن امر، پس چون ایشان برخیزند، اگر بیمار شوند به عیادت ایشان می‌روند و اگر بمیرند به جنازه ایشان حاضر می‌شوند و اگر غایب شوند جستجوی ایشان می‌کنند. « حلیه المتقین»
ملائکه‌ای که در آسمان‌هایند نظر می‌کنند به سوی یک و دو و سه از شیعیان که فضیلت آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم را ذکر می‌کنند، پس به یکدیگر می‌گویند که نمی‌بینید این جماعت را، با کمی ایشان و بسیاری دشمنان ایشان، فضیلت آل محمّدصلی الله علیه وآله وسلم را ذکر می‌کنند. پس طایفه دیگر از ملائکه در جواب ایشان می‌گویند که، این فضل خدا است به هرکه می‌خواهد می‌دهد و خدا صاحب فضل بزرگ است. « حلیه المتقین»
حق تعالی می‌فرماید که، هرکه مرا یاد کند در میان مجمعی از مؤمنان من او را یاد کنم در مجمع ملائکه. « حلیه المتقین»

امام موسی کاظم (ع):

در حديث «صحيح» علي بن جعفر مي گويد: از برادرم امام موسي کاظم (ع) پرسيدم: آيا نزد کسي که آوازخواني مي کند، مي توان نشست؟
فرمود: «نه».« وسائل الشيعه، ج ۱۷، ص۳۱۲، ابواب ما يکتسب به، باب ۹۹، حديث ۳۲. »
از امام موسی‌علیه السلام منقول است: هیچ چیز شیطان و لشکرهای او را مجروح نمی‌کند مثل رفتن برادران مؤمن به دیدن یکدیگر از برای خدا، به درستی که دو مؤمن که با یکدیگر برمی‌خورند و یاد خدا می‌کنند پس فضیلت ما اهل بیت‌علیهم السلام را یاد می‌کنند، بر روی شیطان هیچ پاره گوشت نمی‌ماند مگر آن‌که فرو می‌ریزد، تا آن‌که روحش به استغاثه می‌آید از شدت المی که از این امر می‌یابد، پس ملائکه آسمان‌ها و خازنان بهشت بر این معنی مطلع می‌شوند و او را لعنت می‌کنند و هیچ ملک مقربی نمی‌ماند مگر آن‌که او را لعنت می‌کند، پس ناامید و محروم و مطرود بر زمین می‌افتد. « حلیه المتقین»

امام رضا(ع):

« هر کس در مجلسی بنشیند که أمرِ ما در آن زنده می‌گردد ، روزی که دلها می‌میرند دل او نخواهد مرد » « امالی شیخ صدوق و مجلّد دهم بحار»

امام محمد تقی (ع):

شیعیان ما در خانه‌هایشان یکدیگر را ملاقات می‌کنند؛ زیرا در این ملاقات‌ها زنده کردن امر ما است. خداوند آن کسی را که امر ما را زنده کند رحمت می‌کند و به بهترین وجه با او برخورد می‌نماید.« مستدرک الوسائل ۱۴۳۸۶»

سخن بزرگان

شيخ طوسي (قدس سره) (متوفاي ۴۶۰ هـ. ق):

اگر کسي را به مجلسي دعوت کنند و او بداند که در آن مجلس، منکراتي از قبيل شراب خواري، نواختن آلات موسيقي و… وجود دارد، رفتنش به آن مجلس جايز نيست، ولي اگر بداند که در صورت حضور در مجلس مي تواند منکرات را از بين ببرد، مستحب است حاضر شود تا بدين وسيله ميان اجابت دعوت و نهي از منکر، جمع کرده باشد.« مبسوط، ج ۴، ص ۳۲۲ و ۳۲۳. »

ابن ادريس حلي (متوفاي ۵۹۸ هـ.ق) در مقام بيان اعمال حرام مي نويسد:

والحضور في مجالس المنکر ومواضعه، الا لانکار، او ما جري مجري ذلک؛
از جمله کارهاي حرام، حاضر شدن در مجالس گناه و موارد مربوط به آن است، مگر اين که به قصد نهي از منکر يا اعمال لازم ديگري باشد. « السرائر، ج ۲، ص ۲۱۵»

علامه حلي (متوفاي ۷۲۶ هـ. ق) درمقام بيان احکام وليمه مي نويسد:

يشترط ان لايکون في الدعوه منا کير و ملاهي، مثل شرب الخمر علي المائده و ضرب العود و البرابط والمزامير، و غير ذلک. و لو علم فلا يجوز له حضورها الا ان يعلم انه اذا حضر ازال المنکر من غير تضرر له وجب عليه الحضور… افن لم يتمکن من الازاله لم يجز له الحضور؛ لانه کالرضا بالمنکر، والتقرير عليه؛
در جواز قبول دعوت به وليمه شرط است که در آن مجلس کار حرام در مجلس مطلع باشد، حضور در آن مجلس برايش جايز نيست، مگر اين که بداند در صورت حضور مي تواند – بدون اين که متضرر شود- جلو گناه را بگيرد، در اين صورت حضور در مجلس براي او واجب مي شود، ولي اگر قدرت جلوگيري از گناه را ندارد، حاضر شدن او در آن مجلس حرام است، زيرا حضور در مجلس گناه [بدون نهي از منکر] به منزله رضايت بر گناه و تأييد آن است. « تذکره الفقهاء، ج ۲، ص ۵۷۸ (چاپ قديم) »

لقمان حکیم:

لقمان به پسرش گفت .. پسر جانم به چشم خود مجالس خوب را برگزین / اگر دیدی مردمی در ذکر خدای عزوجل هستند با آنها بنشین / اگر خود دانایی از دانشت سودت دهند و اگر نادانی به تو میاموزند و بسا که خداآنها را در سایه رحمت خود دراورد وتو را هم فرا گیرد واگر دیدی مردمی در یاد خدا نیستند با آنها منشین که اگر دانایی از دانشت میان آنها سودی نبری و اگر نادانی بر نادانی تو بیفزایند و شاید خدا آنها را زیر شکنجه گیرد وبه تو هم برسد .« اصول کافی .جلد ۱. ص۱۰۹»

اشعار:

مک عشق در آب و گل درویشان است حاصل روی زمین در دل درویشان است

نور خورشید به ویرانه فزون می افتد بیشتر لطف خدا شامل درویشان است

دل بیدار ازین صومعه داران مطلب کاین چراغی است که در محفل درویشان است « صائب تبریزی»